(message précédent : 5 aoà»t)
(rapide traduction ; le texte, plus joliment présenté mais en espéranto seulement, se trouve sur le site de SAT : ici)

Le 10 aoà»t / La 10-an de aÅ­gusto

La 18an de aÅ­gusto mi translokiÄ os al la domo de mia forpasinta patrino, tial mi nun estas tre okupita pro la preparo. Tamen mi pensas, ke vi certe atendas mian raporton, do mi skribos, sed ne tre longe.

Le 18 aoà»t, j’emménagerai dans la maison de ma défunte mère, c’est pourquoi je suis actuellement très occupé àcause des préparatifs. Cependant, je pense que vous attendez certainement mon compte-rendu donc je vais écrire, mais pas longuement.

Ĉu oni uzu brullignojn el Rikuzen-Takada ?

La 16an de aŭgusto okazos Gozan-okuribi (Kvinmontaj Fajroj por resendi animojn al la alia mondo) en Kioto. Kioto estas ĉirkauata de montetoj, kaj sur 5 el tiuj oni skribas grandajn literojn per fajro. La plej fama estas litero “granda†(大) sur la monteto Njoi. Tiu festivalo estas konata kaj multaj turistoj vizitas la urbon por vidi belajn fajrajn literojn sur la noktaj montetoj.

Doit-on utiliser le bois de chauffage de Rikuzen-Takada ?

Le 16 aoà»t aura lieu àKyÅ to le Gozan-okuribi (Les Feux de 5 montagnes pour renvoyer les âmes vers l’autre monde). KyÅ to est entouré de collines et sur 5 d’entre elles, on écrit de grandes lettres avec du feu. La plus célèbre est “grand†(大) sur la colline Njoi. Ce festival est très connu et de nombreux touristes visitent la ville pour voir les belles lettres sur les collines nocturnes.

Por skribi la literon “granda†oni bezonas 600 faskojn da brullignoj, 100 faskojn da pinarbo-folioj kaj da pajlo. La urbo planis uzi brullignojn el elradikigitaj pinarboj en la urbo Rikuzen-Takada. Laŭ la marbordo de tiu urbo kreskis 70 mil pinarboj, sed la cunamo detruis ĉiujn krom unu.

Pour écrire la lettre “grand†, on a besoin de fagots de bois, 100 fagots de feuilles de pins et de paille. La ville projette d’utiliser du bois de pins déracinés dans la ville de Rikuzen-Takada. Le long de la côte de cette ville poussaient 70000 pins, mais le tsunami les a tous détruits, sauf un.

Urbanoj de Rikuzen-Takada bonvenigis tiun planon kaj skribis esperon, dankemon, memoron ktp. sur brullignoj, sed la urbo Kioto subite decidis ne uzi tiujn pro kritiko el la urbanoj, ke tiuj povas esti malpuraj pro radioaktiveco. En efektiveco tiuj ne estas malpuraj, ĉar la urbo Rikuzen-Takada estas 200 kilometrojn fore de la atomcentralo. Sciinte tiun decidon, venis pli da kontraÅ­kritikoj el urbanoj de Kioto : “Tiu decido vundis la koron de suferantoj†, “Tiu decido helpas akceli senbazan onidiron†, “Tiu decido malhonoris la urbon Kioto†ktp. La urbo denove decidis uzi la brullignojn el Rikuzen-Takada.
La fino estis bona, sed kiam la tuta Japanio devas kunlabori por venki la malfacilon, Kioto estas vere kritikenda.

Des habitants de Rikuzen-Takada ont favorablement accueilli ce projet et ont mis leur espoir, reconnaissance, mémoire etc. sur ce bois, mais la ville de KyÅ to a subitement décidé ne pas pas l’utiliser àcause de critiques d’habitants, que ce bois pourrait être pollué par la radioactivité. En réalité, ils ne sont pas pollués car la ville de Rikuzen-Takada est à200 kilomètres de la centrale nucléaire. Ayant appris cette décision, il est venu davantage de contre-critiques des habitants de KyÅ to : "Cette décision a blessé le cÅ“ur des victimes", "Cette décision favorise la diffusion de rumeurs", "Cette décision déshonore la ville de KyÅ to" etc. La ville a ànouveau décidé d’utiliser le bois de Rikuzen-Takada.
La fin est bonne mais quand le Japon tout entier doit collaborer pour surmonter les difficultés, KyŠto est vraiment àblâmer.

7672 geknaboj forlasis la gubernion FukuÅ ima

LaÅ­ la eduka komitato de la gubernio FukuÅ ima, 7672 geknaboj en element- kaj mez-lernejoj jam translokiÄ is al aliaj gubernioj, kaj ĉirkaÅ­ 4500 ekvizitis aliajn lernejojn pli sekurajn en aliaj distriktoj en FukuÅ ima. Dum la somera libertempo aliaj 1081 planas translokiÄ i al aliaj gubernioj kaj 755 al aliaj lernejoj en FukuÅ ima. Äœis la 1a de majo lernis 165000 geknaboj en FukuÅ ima, do preskaÅ­ 10 % de la lernantoj sanÄ is sian lernejon. Se oni inkludus infanojn kaj lernantojn en supera mezlernejo, la nombro plu kreskus.

7672 enfants ont abandonné la province de Fukushima

D’après le comité d’éducation de la province de Fukushima, 7672 enfants d’écoles élémentaires et de collèges ont déjàdéménagé vers d’autres provinces, et environ 4500 ont fréquenté d’autres écoles plus sà»res dans d’autres districts àFukushima. Pendant les vacances d’été, 1081 autres ont l’intention de déménager vers d’autres provinces et 755 vers d’autres écoles àFukushima. Jusqu’au 1er mai, 165000 enfants étudiaient àFukushima, donc presque 10 % des élèves ont changé d’école. Si on incluait les enfants et les élèves des collèges supérieurs, le nombre augmenterait encore.

Virino 36-jara translokiÄ is al Kioto kun siaj 9-jara filo kaj 1-jara filino. Åœia edzo, instruisto, restos en FukuÅ ima. Nun Å i loÄ as en la domo senpaga por unu jaro kaj ekipita per elektraj aparatoj aranÄ ita por tiuj suferantoj.
Ili loÄ is 60 kilometrojn fore de la atomcentralo. Iun tagon Å i sciis, ke la lernejo, kiun Å ia filo vizitis, estis pli malpura, kaj krome Å i rememoris, ke Å ia filino ofte metis foliojn en la buÅ on. Tio Å okis Å in. Poste Å i mem mezuris la kvanton de radioaktiveco kaj sciis, ke en la dua etaÄ o (en eÅ­ropa domo, la unua etaÄ o) la kvanto estis pli multa, kaj Å i dormigis siajn gefilojn en la unua etaÄ o. El la Ä ardeno Å i forigis la surfacan teron, tial la verda Ä ardeno fariÄ is bruna. Kiam pluvis, Å i malpermesis al sia filo viziti lernejon, timante radioaktivaĵon en la pluvo.
Åœi opinias, ke ludi ekstere estas necese por infanoj, sed en FukuÅ ima tio ne eblas, kaj Å i fine decidis translokiÄ i al Kioto. Åœi opinias, ke sano de infanoj estas la plej grava. TranslokiÄ o povos esti troa, sed Å i ne volas bedaÅ­ri, kiam Å iaj gefiloj malsaniÄ us pro radioaktiveco, restante en FukuÅ ima.
(Laŭ la ĵurnalo Mainiĉi, la 9an de aŭgusto)

Une femme de 36 ans a emménagé àKyÅ to avec son fils de 9 ans et sa fille de 1 an. Son mari, enseignant, restera àFukushima. Elle habite maintenant dans une habitation arrangée pour les victimes, gratuite pour un an et équipée d’appareils électroménagers.
Ils habitaient à60 kilomètres de la centrale nucléaire. Un jour, elle a appris que l’école que son fils fréquentait, était plus polluée et en plus, elle s’est rappelé que sa fille mettait souvent des feuilles dans sa bouche. Cela l’a choquée. Ensuite, elle a elle-même mesuré la quantité de radioactivité et a su qu’au 2ème étage (= 1er étage dans une habitation européenne), la quantité était plus importante, et elle a fait dormir ses enfants au 1er étage (= rez-de-chaussée, en Europe). Du jardin, elle a enlevé la couche de surface du sol, c’est pourquoi le jardin vert est devenu marron. Quand il pleuvait, elle interdisait àson fils d’aller àl’école, par peur des particules radioactives dans la pluie.
Elle pense que jouer àl’extérieur est nécessaire pour les enfants mais, àFukushima, cela n’est pas possible et elle a finalement décidé d’emménager àKyÅ to. Elle pense que la santé des enfants est le plus important. Un déménagement peut s’avérer excessif mais elle ne veut pas regretter si ses enfants tombaient malades àcause de la radioactivité, en restant àFukushima.
(Tiré du journal Mainichi, le 9 aoà»t)

(message suivant : 12 aoà»t)